یراق واژه ای است که زیاد به گوشمان خورده ولی ممکن است معنی آن را ندانیم. به هر طرف خانه یا محل کارمان نگاه کنیم مطمئنا یکی از انواع بیشمار یراق آلات را می بینیم. در این مقاله همراه ما باشید تا معنی یراق را متوجه شویم و انواع آن را بهتر بشناسیم.
یراق چیست ؟
تاریخچه پیدایش یراق به دوره ای برمیگردد که ذوب کردن فلزات رواج یافت. برای این کار فلزات را ذوب کرده و با استفاده از قالبهای ویژه به شکل مورد نظر خود درمیآورند. در ابتدا واژه یراق به افسار و زین متصل به اسب و چهارپایان و پس از گذشت زمان به انواع سلاح ها مثل شمشیر و نیزه اطلاق می شد. اما این واژه امروزه کاربرد متفاوتتری پیدا کرده است و به ابزارآلات فلزی كه با ذوب كردن فلز و شكل دادن با قالب ساخته شده و آبکاری میشوند یراق گفته میشود.
- از پرکاربردترین یراق آلاتی که روزانه با آن سر و کار دارید میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- لولا و لوازم جانبی لولا
- ریل و لوازم جانبی ریل
- پایه کابینت و کلیپس پایه
- انواع قفل
- جک، آرام بند و انواع آن
- اکسسوری و ارگانایزر
- مگنت کابینت و کمد
- گالری کابینت
- داکت و قاب داکت
- چراغ و پریز توکار
- پیچ، اتصالات و نگهدارنده طبقه
- مکانیزم
- هنگر
این ابزارها همیشه و همه جا در کنار ما بوده اند و علی رغم بی تفاوتی به آنها برای راحت تر کردن کارهای خودمان از آنها استفاده کرده ایم. ما به یراق آلات نیاز داریم و زندگی بدون آنها بسیار سخت خواهد بود. پس انتخاب صحیح و با کیفیت یراق آلات میتواند تاثیر بسزایی در زندگی ما داشته باشد .
یراق آلات چگونه طبقه بندی می شوند ؟
دسته بندی های مختلفی برای یراق آلات وجود دارد. رایج ترین آنها بر اساس نوع وسیله ای است که این ابزارآلات در آن به کار رفته که شامل موارد زیر می شود :
1. یراق کابینت
2. یراق درب
3. یراق کمد
4. یراق شیشه
5. یراق آنتیک
6. سایر یراق آلات
یراق کابینت
کابینت وسیله ای برای سازماندهی اقلام مختلف است و نه تنها در آشپزخانه بلکه در فضاهای مختلف مانند اتاقخواب، انبار، سرویس بهداشتی و … استفاده میشود. یکی از نکاتی که در خرید کابینت باید مدنظر قرار داد یراق آلات آن است. طبق تحقیقات یراق آلات مهمترین بخش کابینت هستند چرا که بیشترین مقدار استفاده را دارند. از جمله این یراق آلات می توان به دستگیره، ریل، جک، لولا، پایه، مگنت، آرامبند، پیچ مخصوص اتصال، قرنیز، سپری، جا کابلی و… اشاره کرد. زمانی که شما یک کشو یا یک طبقه کابینت را می سازید باید به این نکته توجه داشته باشید که تمام وزن آن کشو روی ریل آن قرار گرفته یا تمام وزن درب کابینت را جک یا لولای آن کابینت متحمل می شود. بنابراین استفاده از بهترین کیفیت ضروری است چرا که این کشو یا درب در طول روز بارها و بارها باز و بسته می شود.
یراق آلات کابینت علاوه بر وظیفه مشخصی که دارند در زیبایی و ظاهر آشپزخانه تأثیرگذار هستند. حتی ساده ترین کابینت ها را هم می توان با استفاده از ریل ، دسته و دستگیره های زیبا تزئین کرد و نمای خوبی به آنها بخشید. پس هنگام استفاده از یراق آلات شما باید به ظاهر و رنگ آنها توجه بسیاری داشته باشید. رنگ یراق آلات باید با کابینت و دیگر اجزا آشپزخانه هماهنگی داشته باشد تا در کنار هم ترکیبی زیبا ایجاد کند. اما باید توجه کرد اولویت در انتخاب یراق کیفیت آن است چرا که از آن در طول روز بارها و بارها استفاده میشود. در درجه دوم باید زیبایی یراق آلات را مدنظر قرار دهیم.
دستگیره
با توجه به اهمیت بالا و تنوع مختلفی که در بازار دارد به طور جداگانه طبقه بندی شده و در مقاله ی راهنمای کامل شناخت انواع دستگیره کابینت کاملا شرح داده شده است.
لولا
لولا کابینت که به آن لولا گازور نیز گفته می شود برای اتصال درب به بدنه ی کابینت استفاده شده و باعث سهولت باز و بسته شدن درب می گردد. انواع متفاوتی از لولا گازور وجود داشته و با توجه به جنس و وزن درب انتخاب می شوند. جنس لولا کابینت ها در طول عمر آن ها تاثیر بسزایی دارد. همچنین لولاها در مدل های متنوعی تولید شده که هرکدام به غیر از کارکرد اصلی، کارایی های دیگری نیز دارند.
1- لولا گازور ساده رایج ترین لولا گازور است که لولای 90 درجه نیز نام دارد. 2- لولا گازور آرام بند پر مصرف ترین لولا گازور است که طول عمر بسیار بالایی دارد و به یک پمپ آرام بند مجهز است. 3- لولا گازور شیشه برای اتصال درب های شیشه ای به بدنه ی چوبی کابینت استفاده می شود و در دو نوع موجود است که نوع اول با چسب بر روی شیشه چسبانده می شود و نوع دوم در سوراخی که بر روی شیشه تعبیه می شود نصب می گردد. 4- لولا گازور درجه دار برای درب هایی که با زاویه ای بیش از 90 درجه باز می شوند، استفاده می گردد. 5- لولا گازور خاص برای کابینت هایی با قطر بیش از 25 میلی متر استفاده می شود و قیمت بالاتری نسبت به لولاهای دیگر دارد.
جک
عمدتا برای کابینت های هوایی کاربرد داشته که باز کردن درب آنها به سادگی درب کابینت های زمینی نیست. زمانی که درب کابینت را رو به بالا باز می کنید، نیاز به نیرویی برای نگه داشتن درب در بالا دارید. وظیفه ی اصلی جک کابینت سهولت در باز شدن و باز ماندن درب کابینت های هواییست. بر اساس عملکرد جک کابینت در سه گروه پمپی، اتوبوسی و اونتوس دسته بندی می شود. 1- جک پمپی کابینت به دلیل قیمت ارزان تر، رایج ترین جک درب کابینت است. 2- جک اتوبوسی درب کابینت را به صورت موازی با درب کابینت های بالا باز می کند. 3- جک اونتوس گران ترین و پیشرفته ترین مدل جک است و دو درب را به صورت هم زمان باز می کند. در هنگام خرید جک درب کابینت لازم است به وزن درب کابینت خود دقت کنید تا جک مناسبی را انتخاب نمایید.
مگنت
دستهای دیگر از یراق آلات است که از آن برای باز و بسته شدن درب کمد و کابینت استفاده میشود. نحوه عملکرد مگنت بسیار ساده بوده و با فشردن آن به سمت داخل باز میشود. بعد از باز شدن مگنت، 2-3 سانتیمتر بین درب و بدنه فاصله ایجاد شده که از آنجا به راحتی می توان درب را باز کرد. از جمله مزایای مگنت میتوان به قیمت مناسب، کاربری آسان، ایجاد ظاهری یک دست و عدم نیاز به دستگیره اشاره کرد. مگنت معایبی هم دارد که شامل باقی ماندن اثر انگشت روی درب ، خراب شدن و گیر کردن مگنت در اثر استفاده زیاد می شود.
ریل
کشو از مهمترین بخش های نظم دهنده به کابینت می باشد که برای نصب و حرکت آسان آن به ریل احتیاج است. در واقع هر کشو به یک جفت ریل در طرفین خود نیاز دارد تا بتواند به سادگی حرکت کند. درگذشته زوار چوبی متصل به بدنه و شیاری که روی بدنه کشو ایجاد میشد، عملکرد ریل را انجام میداد. از نظر عملکرد ریل ها به 4 دسته غلتکی، ساچمه ای تاندم فول و بدنه دار تقسیم می شوند.
1- ریل غلتکی یا ریل سفید که از قدیمی ترین ریل هاست و امروزه به دلیل پایین بودن کیفیت و تحمل وزن پایین، مورد استفاده قرار نمی گیرد. 2- ریل ساچمه ای پر مصرف ترین ریل موجود در بازار است و با وجود قیمت ارزان، طول عمر و کیفیت بالایی داشته و تا انتها باز می شود. 3- ریل تاندم فول یا ریل زیر کشو که زیر باکس کشو نصب می شود. کشوهای مجهز به ریل تاندم، تا انتها بیرون می آیند و در صورت نیاز، به راحتی از روی ریل برداشته می شوند. 4- ریل بدنه دار یا ریل جعبه ای، ریلی است که نیازی به کشوی مجزا ندارد. در واقع شما می توانید به راحتی طبقه های داخلی کابینت خود را به این ریل بدنه دار مجهز کنید تا کشوهای بیشتری را در اختیار داشته باشید.
پایه
یراقی برای افزایش ارتفاع کابینت است. این پایه پیچهایی قابل رگلاژ داشته که قابلیت تغییر ارتفاع کابینت بین دو تا سه سانتیمتر از سطح زمین را دارد. نکته جالب توجه این است که قابلیت رگلاژ پایه، امکان هماهنگی درز بین دربهای کابینت را فراهم میکند. به همین دلیل پایهها یکی از اساسیترین یراق آلات آشپزخانه هستند که کمتر به آنها توجه نشان داده میشود. پایهها بر اساس جنس به انواع پلاستیکی، فلزی، چوبی و شیشه ای با ارتفاعهای متفاوت تقسیمبندی میشوند.
پریز توکار
یکی از انواع پریز است که با طراحی خاص خود زیبایی و امنیت را برای خانهها به ارمغان آورده است. استفاده از لوازم برقی متفاوت و نیاز به دسترسی به برق گاهی اوقات جلوه نا مناسبی برای محیط ایجاد میکرد اما امروزه با استفاده از انواع پریز توکار دیگر نیازی نیست نگران سیمهای اضافی باشید. یکی از پرکاربردترین انواع پریز توکار همراه با پورت یو اس بی است که دسترسی به اینترنت را آسان کرده است. از پریز توکار میتوان در قسمتهای مختلف مانند کانتر آشپزخانه برای تجهیزاتی مانند تلفن و بخشهایی از کابینت زمینی برای وسایل برقی مانند آبمیوه گیری و خرد کن و … استفاده کرد.
یراق درب
درب از آنجائیکه دریچه ورود به فضای ساختمان می باشد اولین قسمتی است که انسان با آن برخورد دارد و هم از نظر زیبایی و هم از نظر امنیت نقش دوچندانی در ساختمان بازی میکند. با توجه به اهمیت درب، بالطبع یراق آلات درب نیز از اهمیت بالایی در زیبایی و امنیت برخوردار هستند. انواع یراق آلات درب شامل دستگیره، قفل، سیلندر، آرامبند و جک، لولا، زبانه، درکوب و چشمی، چفت و زنجیر، ضربه گیر، پلاک و … می باشد.
دستگیره
با توجه به اهمیت بالا و تنوع مختلفی که در بازار دارد به طور جداگانه طبقه بندی شده و در مقاله ی راهنمای کامل شناخت انواع دستگیره کاملا شرح داده شده است.
قفل
یکی از یراق آلات مهم جهت افزایش امنیت محل سکونت یا کار بوده و به 4 دسته قفل سوئیچی، کلیدی، سرویس و ضد سرقت تقسیم میشود. قفل سوییچی بیشتر برای درب های ورودی واحد ساختمان استفاده می شود ولی کاربرد استفاده در داخل محیط خانه و دفاتر محل کار را نیز دارد. برای این قفل باید سیلندر سوئیچی نیز تهیه کرد. از لحاظ امنیت این قفل ها امنیت بیشتری نسبت به قفل های کلیدی دارند. قفل کلیدی دارای کلید میله ای و بلند(کلیدهای قدیمی) است و برای استفاده از آن احتیاجی به نصب سیلندر وجود ندارد. این قفل معمولا برای درب های اتاق خواب مورد استفاده قرار می گیرد که امنیت آنها برای ما در اولویت نیست.
قفل سرویس برای درب سرویس بهداشتی و حمام مورد استفاده قرار می گیرد و این قابلیت را دارد که از داخل با اهرم ثابت روی دستگیره باز و بسته شود و از خارج فقط در مواقع اضطراری میتوان با پیچ گوشتی آن را باز کرد. قفل ضد سرقت قفلی است که بجای استفاده از زبانه تخت، از زبانه میله ای یا همان لوله ای استفاده می کند. این قفل مخصوص درب های ورودی واحد است و در وسط چهارچوب درب نصب می شود و می تواند امنیت خوبی را برای درب ایجاد کند. زبانه ی قفل ضد سرقت به صورت سه لول و چهار لول در بازار موجود می باشد که جنس این میله یا لوله ها از آهن سختکاری شده است. همچنین جنس بدنه ی قفل از ورقه های آهن است.
سیلندر
که به آن توپی یا مغزی نیز گفته می شود، یراق آلاتی می باشند که کلید داخل آنها قرار گرفته و درب را قفل می کنند. این مسئله باعث افزایش امنیت درب می شود. جنس سیلندرها معمولاً برنجی و سربی است. 3 مدل سیلندر سوئیچی، سرویس، آپارتمانی در بازار موجود است.
سیلندر سرویس مخصوص درب های سرویس بهداشتی و حمام بوده که این سیلندر فقط از داخل به وسیله ی اهرمی که دارد قفل می شود و از بیرون درب کلید نمی خورد. سیلندرهای آپارتمانی برای درب های ورودی منزل و یا شرکت مورد استفاده قرار می گیرد که این سیلندرها از خارج با کلید باز شده و از داخل به صورت شب بند می باشند. نوع کلیدهای سیلندرهای آپارتمانی ساده و کامپیوتری است. سیلندر سوییچی از دو طرف درب کلید می خورد که معمولاً برای درب های آپارتمان ، دفاتر کار و یا درب های دیگری که داخل محیط خانه وجود دارد، استفاده می شود.
لولا
به طور کلی وظیفه ی اتصال درب ها به چهارچوب و حرکت آنها را بر عهده دارد. لولاهای درب چوبی شامل انواع لولا معمولی، لولا تخت، لولا قابلمه ای، لولا پروانه ای، لولا مخفی و … می باشد. برای انتخاب لولا درب چوبی باید به نکاتی دقت کرد که این نکات شامل جنس لولا، رنگ بندی های مختلف و سایز لولا می باشد. جنس لولا درب چوبی معمولاً برنجی، آهن آبکاری و استیل است که مدل های برنجی قیمت بالاتری دارند و مدل های استیل بیشتر در مناطق مرطوب مورد استفاده قرار می گیرد. رایج ترین جنس مورد استفاده آهنی می باشد.
ادامه ی این مقاله در قسمت دوم …